Seçiləni silin
Bu şərhi silmək istədiyinizdən əminsiniz?
Seçiləni silin
Bu şərhi silmək istədiyinizdən əminsiniz?
Seçiləni silin
Bu şərhi silmək istədiyinizdən əminsiniz?
Şikayət et
Bu şərhi şikayət etmək istədiyinizdən əminsiniz?
Xəbər lenti
23:12
Samir Abasov üzr istədi
100 milyon ildir Yer üzündə yaşayan canlı: Rove böcəkləri bunu necə bacardı?
Rove böcəkləri (Staphylinidae) Yer üzündə 100 milyon ildən çoxdur mövcuddurlar. Bu kiçik böcəklərin fəlakətlərlə dolu Yer tarixində milyon illər boyu necə sağ qalaraq nəsli kəsilmədən yaşaya bilməsi alimlərin maraq dairəsindədir.
Qaynarinfo xəbər verir ki, bəzi həşərat növləri milyon illər ərzində sağ qalaraq qeyri-adi bir yaşama mübarizəsi nümayiş etdiriblər. Rove böcəkləri isə 66 minə yaxın növü ilə bu tarixi uğurun ən diqqətəlayiq nümayəndələrindəndir.
Alimlərə görə, bu böcəklər yırtıcılardan qorunmaq və ekoloji mühitlərinə uyğunlaşmaq üçün "tergal vəzisi" adlı unikal bir müdafiə mexanizmi inkişaf etdiriblər.
Tergal vəzisi böcəklərin qarın bölgəsində yerləşir və toksik kimyəvi maddələr və qoruyucu mayelər ifraz edən iki xüsusi hüceyrə tipinə malikdir. Bu hüceyrələrdən biri benzoxinon kimi zəhərli maddələr istehsal edir, digəri isə bu kimyəvi maddələri aktivləşdirən həlledici maye ifraz edir. Bu sistem, yırtıcıları uzaqlaşdıraraq böcəklərin sağ qalmasına imkan verir.
Caltech və Texas A&M Universitetindən alimlərin araşdırmalarına əsasən, tergal vəzisi böcəklərin ekoloji ixtisaslaşmasını formalaşdıran əsas elementlərdən biridir. Zamanla bəzi növlər yırtıcılarını və ovlarını aldatmaq üçün müəyyən kimyəvi siqnallar yaymaq qabiliyyəti əldə ediblər.
Məsələn, bəzi rove böcəkləri qarışqa koloniyalarına sızaraq, kimyəvi siqnallarla qarışqaların onları öz növləri kimi qəbul etməsinə nail olurlar. Bununla belə, uzun müddət aqressiv qarışqa cəmiyyətlərində yaşayan bəzi növlər bu vəzilərini itirmiş və fərqli müdafiə mexanizmlərinə uyğunlaşmışlar.
Tədqiqatlar göstərir ki, tergal vəzisi eramızdan əvvəlki Kretase dövrünə - təxminən 100 milyon il əvvələ qədər gedib çıxır. Alimlər böcəklərin genomlarını təhlil edərək bu vəzinin təkamül prosesi zamanı necə formalaşdığını anlamağa çalışıblar.
Nəticələrə əsasən, qədim genlər yeni funksiyalar qazanmış və ya tamamilə yeni genlər yaranaraq bu böcəklərin sağ qalmasına kömək etmişdir. Bəzi növlər müdafiə sistemlərini gücləndirmək üçün yeni təkamül genləri inkişaf etdiriblər.
Bitkilərdə rast gəlinən toksin istehsalı mexanizminə bənzər şəkildə, rove böcəkləri də özlərinə zərər vermədən kimyəvi müdafiə sistemləri qurmağı bacarıblar. Bu sistem, onların 66 mindən çox növə çevrilməsində və təkamül uğurunda əsas rol oynayıb.
Rove böcəklərinin kimyəvi müdafiə sistemləri onlara yalnız yırtıcılardan qorunmaq üçün deyil, həm də yaşadıqları mühitə daima uyğunlaşmaq bacarığı qazandırır. Bu vəziyyət, rove böcəklərinin təkcə keçmişdəki təkamül uğurunu deyil, həm də gələcəkdəki adaptasiya potensialını göstərir.
Aydın
Oxşar xəbərlər
Bloqlar
Pozitiv dünyadan çıx
Pozitiv dünyadan çıxmaq istədiyinizdən əminsiniz?
Xəbərdarlıq
DİQQƏT! Qaynarinfo.az-ın açıq materiallarının olduğu kimi surətini çıxarmaq, digər saytlara yerləşdirmək, yaymaq qadağandır. Qanunvericiliyə əsasən açıq materialların yalnız 1/3 hissəsindən istifadə etmək olar. Əks halda məsələ məhkəmə predmeti ola bilər!
Şərhlər